Rekabet Kurumu (“Kurum”), yaşanan teknolojik gelişmeler ve dijitalleşme sonucunda artan çevrimiçi alışveriş eğilimi ve e-ticaret sektöründe yaşanan veya yaşanabilecek rekabet sorunlarını tespit etmek ve bunlara çözüm bulmak için 11 Haziran 2020 tarihinde sektör incelemesi başlatmıştır.
Kurum, 7 Mayıs 2021 tarihinde sektör incelemesine ilişkin ön rapor yayınlamıştır (“Ön Rapor”). Ön Rapor’da e-ticaret ve e-ticaret pazaryerlerinin gelişimi ve bunlara ilişkin rekabetçi sorunlar belirlenmiş ve politika önerilerine yer verilmiştir.
Ön Rapor’da yer alan bulguların netleşmesi ile 14 Nisan 2022 tarihinde Kurum tarafından sektör incelemesine ilişkin Nihai Rapor yayınlanmıştır. (“Nihai Rapor”)
A. KAPSAMI
Ön Rapor’un yayınlanmasından itibaren oluşan kamuoyu görüşleri ve pazardaki gelişmeler sonucunda ortaya çıkan rekabet sorunları ve politika önerileri Nihai Rapor ile sonuçlanmıştır.
Kurum, Nihai Rapor’da e-pazaryerlerini, temel iktisadi özelliklerini ve e-pazaryerlerinin önemli oyuncularını incelemektedir. Bununla birlikte, Nihai Rapor’da e-pazaryerlerinden kaynaklanan rekabetçi sorunlara ve buna ilişkin politika önerilerine de yer vermektedir.
Nihai Rapor, ayrıca Ön Rapor’da yapılan tespitlerin doğruluğunu ve bu tespitler sonucundaki öngörülerin gerçekleştiğini de ortaya koymaktadır. Bu kapsamda Ön Rapor’da yer alan rekabet sorunlarına Nihai Rapor’da ayrıntılı bir şekilde yer verilmektedir.
B. REKABET SORUNLARI
Rekabet sorunları, Ön Rapor’a paralel olarak üç temel başlık altında değerlendirilmiştir. Bunlar:
I. Platformlar Arası Rekabeti Aksatabilecek Sorunlar: En çok kayrılan müşteri koşulu (“EKM”), münhasırlık ve çoklu erişimi sınırlandıran uygulamalar alt başlıklarıyla incelenmektedir.
II. Platform İçi Rekabeti Aksatabilecek Sorunlar: Satıcılar arasında ayrımcılık ve haksız ticari uygulamalar alt başlıklarıyla incelenmektedir.
III. Tüketicilere Yönelik Endişeler: Fiyat temelli endişeler, tüketici bağımlılığı ve veri temelli endişeler alt başlıklarıyla incelenmektedir.
Raporda ayrıca, yukarıda yer alan rekabet sorunlarına ilişkin politika önerileri de bulunmaktadır.
C. POLİTİKA ÖNERİLERİ
Nihai Rapor, politika önerileri bakımından da Ön Rapor ile paralel ilerlemektedir.
Bu kapsamda Ön Rapor’da yer alan;
“Mevcut olan rekabet hukuku kurallarının uygulanmasına ilişkin belirsizliklerin ortadan kaldırılması için ikincil mevzuatın gözden geçirilerek güncellenmesi” önerisinin, pazaryerleri ile satıcı arasındaki ilişkinin net bir şekilde belirlenmesi gibi birden fazla sebep dolayısıyla, Kurum ilgili ikincil mevzuatların gözden geçirilmesinin yerinde olacağı görüşündedir.
“Platform Davranış Kodu’nun uygulamaya geçirilmesi” önerisinin, 4054 sayılı Kanun’un “hâkim durumda olma” eşiği uyarınca, hâkim durumda olmayan e-pazaryerlerini de içerecek şekilde uygulanması ihtiyacı sebebiyle Kurum, Bakanlıklarca bu uygulamanın hayata geçirilmesinin uygun olduğunu değerlendirmektedir.
“Geçit bekçisi niteliğindeki teşebbüslerin belirlenmesi ve kaçınmakla yükümlü olduğu davranışların öncül (ex-ante) bir yasal düzenleme ile hayata geçirilmesi” önerisini Kurum, pazardaki rekabetçiliği arttıracağı ve söz konusu rekabeti de koruyacağından dolayı isabetli bulmaktadır.
D. SONUÇ
Nihai Rapor sonucunda Kurum tarafından rekabete ilişkin endişeleri ve rekabet sorunlarını giderecek şekilde harekete geçilmesinin ve Nihai Rapor’da yer verilen ilgili politika önerilerinin uygulanmasının hız kazanacağını beklemekteyiz.
Nihai Rapor’a ilişkin tam metne ulaşmak için tıklayınız:
Yazarlar: Hatice Ekici Tağa, Öykü Su Sabancı
Comentarios